Tribute and Challenge: Cordillera Day 2016
April 26, 2016
Naimbag nga agsapa kadakayo amin! Itatta nga maika-32nd a tawen ti Cordillera Day, ikkan tayo man ti pammadayaw dagiti nangbuwis ti biag da para iti panagserbi kadagiti umili ti Cordillera. Nangnangruna ditoy, ket lagipen tayo koma dagiti banuar ken martyr, dagiti kakadua tayo a pimmusayen, bayat a limmablaban da tapno iyabante ti tignayan ti umili para iti daga, biag ken karbengan.
Maysa kadagitoy ni Padi Eduardo Solang, dati nga Secretary-General ken Chairperson ti Cordillera Peoples Alliance. Katkatay na idi April 8, 2016. Haan nga innimot ni Padi Solang ti laing, adal, ken kaammoan na tapno suruan dagiti adu a miembro, lider ken aktibista ti CPA iti nadumaduma a probinsya. Haan tayo a malipatan ti gaget ken ragsak na a nangted biag ken enerhiya kadagiti adu nga aktibidad ti umili. Ti pammagbaga na a kas elder ti Cordillera ket dakkel a tulong tapno resuten dagiti riri iti baet dagiti tribu ken umili. Saan tayo a malipatan ti kankanta ken lualo na nga insuro na kadagiti nalawa nga umili. Dagitoy ket agtutuloy a mangtartarabay kadatayo tapno biagen ken saan a mapukaw dagiti napapateg nga ugali ken kultura ti nainsigudan nga umili ti Cordillera.
Kasta met nga ikkan tayo pammadayaw ti maysa nga inna ti Cordillera, ni Baket Endena Cogasi, nga pimmanaw idi March 8, 2016. Maysa isuna nga pioneer ti CPA ken ti Innabuyog. Natured a lider-babbai; saan a nagbuteng a sanguen dagiti armado a soldado ti gobyerno tapno papanawen ti military ken kiddawen ti hustisya para kadagiti biktima ti pammapatay, torture, panagtilliw, panagbalud ken dadduma pay a panaglabsing ti karbengan-tao dagiti umili.
Kasta met a bigbigen tayo ni Nadet Capuyan, maysa a nalaing ken committed nga aktibista ken mannakigubat. Ubbing pay lang isuna nga pimmusay idi Marso 28 gapu iti nakaro ken nabayag a sakit. Ngem dakkel ti kontribusyon na iti pangkabuklan a tignayan tayo.
Maysa nga lakay, maysa nga baket ken maysa nga ubing. Banuar da amin ti Cordillera. Ikkan tayo man isuda ti 30 segundo of silence a kas pananglagip.
Haan ko maibaga amin nga nagan dagiti banuar ken martyr tayo itatta. Adu da unayen iti kinabayag – nasurok 3 a dekada – ti pannakidangadang ti umili ti Cordillera. Tinawen tayo met nga laglagipen isuda, kada okasyon ken programa ti Cordillera Day.
Nu ketdi, ti kayat ko nga ikkan ti dakkel a panangbigbig ken pammadayaw itatta nga aldaw, ket dagiti sibibiag pay nga sipipinget a mangitultuloy ti inlablaban dagiti imun-una nga banuar ken martyr. Dakayo nga uubbing, babbaket, ken lallakay nga adda ditoy itatta nga Aldaw Kordillera. Dakayo nga agtultuloy nga agtabtrabaho ken agserserbi para iti umili. Dakayo nga aggargaraw iti full time man wenno part time, uray bassit ti maaw-awat yo nga kuarta wenno allowance a pangbiag. Dakayo nga agpuypuyat tapno agkampanya para kadagiti progresibo a partylist ken tapno ipangabak ti kandidato tayo para Senador a ni Neri Colmenares. Pammadayaw kadakayo, kakadua! (chant: O-uway, adivay. Hey! Hey!)
Dakayo nga mannalon, mangmangged, drivers ken nakurapay nga umili ti siyudad. Dakayo nga estudyante ken agtutubo, dagiti babbai, teachers, government employees, health professionals, media, church people. Dagiti indigenous peoples, ken ti dadduma pay a sektor. Dakayo nga agpampamulat, ag-or-organisa ken agmobmobilisa kadakuada, nga naanus nga agpalpalawag ken agit-ited ti innadal kadagiti kakailian tayo iti amin a gundaway nga adda kabalinan na. Tapno maawatan ti kasasaad ken kagagalad ti gimong tayo a Pilipinas, a manangundaway iti sirok ti agdama a sistema ti imperyalismo iti intero a lubong. Pammadayaw kadakayo, apo! (chant: O-uway, adivay. Hey! Hey!)
Nayon pay nga padayawen tayo dagiti NGO a mangipatpatungpal ti proyekto kadagiti aadayo nga lugar iti probprobinsya, tapno laeng maikkan serbisyo pang-sosyo-economiko dagiti nabaybay-an nga umili. Masussuspetsa da pay nga NPA, wenno prente kano dagiti komunista, ngem itultuloy da latta ti importante a trabaho da iti kaaw-awayan. Kasta met a padayawen tayo dagiti propagandista – dagiti mannurat, broadcasters, artista, photo/videographers – nga saan a mabanbannog nga agiparparuar kadagiti statements, artikulo ken dadduma pay a porma ti komunikasyon tapno ipablaak ti usto a panag-amiris kadagiti isyu a sangsanguen tayo. Pammadayaw kadakayo, apo! (chant: O-uway, adivay. Hey! Hey!)
Dakayo nga saan a mabanbannog nga agralrally iti kalsada, nga adda iti frontlines wenno sanguanan iti terorismo ti estado. Dakayo a biktima ti pamutbuteng, surveillance, torture ken dadduma pay nga panaglabsing kadagiti wayawaya ken karbengan tayo. Dakayo nga human rights defenders, a mangsalsalaknib iti karbengan, daga ken pangkabiagan ti umili. Pammadayaw, apo! (chant: O-uway, adivay. Hey! Hey!)
Dakayo nga elders nga saan nga mauum-uma a lumablaban. Nga uray man bimmaket ken limmakay kayon, ket agtigtignay latta aginggana itatta. Dakayo nga agtaltalinaed a nabaked ti kapanunutan ken paninindigan, kalapasan iti nabayag ken narigat a kapadasan iti uneg ti nasurok 30 a tawen. Pammadayaw kadakayo! (chant: O-uway, adivay. Hey! Hey!)
Ngarud, bigbigen ken padayawen tayo ti nalawa, nakurapay ken marigrigat nga umili ti rehiyon Cordillera ken ti masa nga Pilipino. Isuda ti kangrunaan nga pwersa para iti panagbaliw ti kasasaad iti pagilian tapno magun-od ti nailian a demokrasya ken talna. Saan da nga agbirbiruk ti aniaman a bayad, pabuya wenno premyo, nu di ket, gandat da laeng ti pagsayaatan ti kaaduan, ken ti napintas a masakbayan para kadagiti aannak tayo ken ti sumaruno a kapututan. Isuda ti pudno a banuar ti Cordillera. Isuda ti rumbeng nga ikkan tayo ti pammadayaw itatta nga Cordillera Day 2016! (chant: O-uway, adivay. Hey! Hey!)
Today, as we celebrate Cordillera Day 2016, we celebrate the lives of our martyrs and heroes. We celebrate our lives of service to the people, as we continue to experience numerous hardships and dangers under the prevailing oppressive and fascist regime. We celebrate our victories in the face of all these challenges. And we celebrate our undying commitment to fight for justice, democracy and freedom for our people.
Today, in the face of overwhelming odds and challenges against us, we celebrate our determination to see the peoples’ struggle to its victorious end. Lumaban tayo aginggana’t balligi! Agbiag tayo amin ken salamat apo!
Jill K Carino
Vice Chairperson
Cordillera Peoples Alliance