PRIBATISASYON NG NAPOCOR,
SANHI NG WALANG HUMPAY NA PAGTAAS NG SINGIL SA KURYENTE

Muling nahaharap sa panibagong pagtataas ng singil sa kuryente ang mga konsyumers ng Benguet. Simula sa billing cycle ng Disyembre, ipapataw na ng Benguet Electric Cooperative (BENECO) ang karagdagang singil sa generation charge ng National Power Corporation (Napocor). Gayundin, tataas ang system loss o ang ‘difference’ ng sinusuplay at nagagamit na kuryente. Sang-ayon ito sa preskripsyon ng Energy Regulatory Commission (ERC) na gawing buwanan ang pagkukwenta ng mga charges na ito mula sa dating sistema ng computations na isinasagawa tuwing pagkatapos ng tatlong buwan.

Ibig sabihin, buwanan ding magbabago ang sisingilin sa atin. Kung sa unang buwan pa lamang ng pagpapatupad nito ay nagtaas na ang singil sa kuryente, hindi nalalayo ang mga susunod pang pagtataas lalo na sa generation charge.

Nitong nakaraang Nobyembre ay tumaas na ang singil sa generation charge dahil sa pag-apruba ng ERC sa petition ng Napocor. Ngayong Disyembre, malaki pa rin ang itataas ng generation charge sa Benguet. Muli itong mapupunta sa Napocor bilang pangunahing pinagkukunan ng kuryente ng probinsya.

SUNOD-SUNOD NA PAGTAAS NG SINGIL NG NAPOCOR

Matagal nang pasanin ng mamamayan ang mataas na singil sa kuryente. Sa partikular, ang mga pagtataas ng singil ng Napocor ay may kaugnayan sa matinding pagkalugi nito.

Dahil sa deregulasyon at pribatisasyon ng industriya ng kuryente sa bansa, ang Napocor ay pumasok sa mga hindi pantay na kasunduan sa mga Independent Power Producers (IPPs) noong panahon ng administrasyong Ramos. Sa mga kasunduan na ito, inako ng Napocor ang ibat-ibang bayarin upang dumami ang pumasok na investors sa bansa kahit hindi malinaw ang batayan ng kasunduan sa napakaraming IPPs.

Nasa 20-40% lamang ng kuryente ang nagagamit mula sa mga IPPs subalit dahil sa take-or-pay provision ng mga kontrata, obligado ang Napocor na bayaran ang kuryente mula sa mga IPPs ng 70-100%. Bukod pa rito may mga kwestyunableng probisyon ang mga kontrata katulad ng pagsagot ng Napocor sa fuel-cost guarantee at foreign-exchange fluctuations. Dahil sa madalas na pagtaas ng presyo ng langis at pagbagsak ng piso, higit pang pinalugi ng mga probisyon na ito ang Napocor.

Taong 2002, napilitang rebisahin ni Gloria Macapagal-Arroyo (GMA) ang mga IPP contracts dahil sa malawakang paglaban ng mga mamamayan sa Power Purchase Agreement (PPA). Sa 35 nirebyung kontrata, 6 lamang sa mga ito ang malinis o walang isyung pampinansya o legal. Pinatunayan lamang nito na ang pagkalugi ng Napocor na umabot na sa P1.3 trillion noong 2003 ay dahil ginawang gatasan ng mga IPPs ang Napocor at ang taung-bayan na patuloy na pumapasan sa mataas na singil sa kuryente.

PRIBATISASYON ANG SOLUSYON NI GMA

Dahil sa bangkaroteng kalagayan, nais ngayon ng pamahalaang Arroyo na agarang maibenta ang Napocor. Ang layuning maisapribatisa ang Napocor ang naging dahilan sa mabilisang pag-apruba ng Electric Power Industry Reform Act (EPIRA) sa kabila ng pagtutol ng mamamayan. Ang EPIRA ang ginawang batayan ng pamahalaan sa pagpapatupad ng proseso ng pribatisasyon ng industriya ng kuryente.

Matapos ma-aprubahan ang EPIRA, kinarga pa ng pamahalaang Arroyo ang P500 bilyong pagkakautang ng Napocor. Sunod-sunod din na ipinatupad ang walang humpay na pagtaas sa singil ng Napocor upang maging mabango ito sa mga dayuhang investors. Ng sa gayon, makita ng mga mamumuhunan na may garantiya ang kanilang kikitain dahil sa mataas na isinisingil nito sa mga konsyumers.

Sa taong 2005, inaasahang matatapos ang bentahan ng may 70-80% ari-arian ng Napocor. Kasama dito ang mga power generating assets na ibebenta ng may malaking diskwento. Kapag naisagawa na ang bentahan pati ang mga probisyong nakasaad sa EPIRA, magiging kontrolado na ng pribadong sektor at mga dayuhang mamumuhunan ang industriya ng kuryente. Kapag nangyari ito, wala ng lakas ang gobyerno na magtakda ng makatarungang singil sa kuryente.

ANG TUNGUHIN NG INDUSTRIYA NG KURYENTE

Hindi nalalayong matulad ang industriya ng kuryente sa industriya ng langis sa bansa dahil sa deregulado at pribatisadong katangian nito. Ang mga polisiyang ito ng globalisasyon ay hindi kailanman nagluwal ng benepisyo para sa mga mamamayan. Bagkus, pinahigpit lamang nito ang kontrol ng mga dayuhang monopolyo na pangunahing tubo ang batayan sa pagpapatakbo ng mga industriya at negosyo.

Ang kuryente, katulad ng iba pang batayang pangangailangan at serbisyo ay dapat manatiling nasa kamay ng mga mamamayan. Ang pagpasa sa industriya ng kuryente sa pribadong sektor ang maglalagay sa mga konsyumers sa sitwasyong mas malala pa sa kasalukuyan. Kung kaya’t dapat ipawalang bisa ang EPIRA bilang batas na nagtataguyod sa pribatisasyon ng industriya ng kuryente.

Gayundin, ang pagkalugi ng Napocor ay hindi dapat singilin sa mga konsyumers. Dapat papanagutin ang mga nasa likod ng pagkalugi nito. Agad na kanselahin ang mga tagibang na kontrata ng mga IPPs. Tanggalin ang mga kwestyunableng probisyon sa mga kontratang ito at huwag bayaran ang mga utang ng Napocor na nagmula sa mga hindi pantay na kasunduan sa mga IPPs.

Sa pangmatagalang saklaw, kinakailangan ding bantayan ng mga konsyumers ang mga electric distribution utilities laban sa pagpasok ng pribadong kontrol katulad ng nangyari sa Meralco.

Ang pagsasabansa ng industriya ng kuryente ang nananatiling alternatibo para sa mga konsyumers upang masiguro ang akses sa serbisyong ito. Hangga’t may pagtatangka ang mga dayuhang mamumuhunan na kontrolin ang industriya ng kuryente at ang pagsasapribado ng Napocor, mananatili ang malawakang paglabag sa karapatan ng mga konsyumers para sa mahusay, episyente at abot-kayang serbisyo sa kuryente.

TONGTONGAN TI UMILI-CORDILLERA PEOPLES ALLIANCE
IKA-6 NG DISYEMBRE, 2004