Itay napalabas a bulan ti Setyembre, dinalapus ni Bagyo Ompong ti intero nga amianan a Luzon a nagresulta iti nakaru a didigra kadagiti umili kangrunaanna dagiti marigrigat. Adu nga umili ti naapektaran ken nagsagaba gapu perdisyon didigra nga insangbay ni Ompong. Segun iti datos ti Provincial Disaster Risk Reduction Management Council (PDRRMC) agdagup iti 5,992 a tattao ti nakaru a naapektaran wenno pakadagupan ti 1,567 a pamilia a naggapu iti 74 a barangay. Ti 68 kadagitoy a pamilia ket miembro ti 4Ps. Addu ti agkasapulan nga umili nga saan a nakaala ti relief goods.
Dagitoy a didigra ket ad-adda a nangpakaro iti siguden a kinarigat nga sagsagabaen ti mannalon, mangmangged-talon ken mangngalap. Adu kadakami ti saan a nakapagtrabaho, adu ti nadadael a pagtatalonanmi, kapagayan, mulmula, ken balbalay. Gapu iti napigsa nga epekton ti bagyo, kasapulan nga agremedyo kami ti 4 nga bulan tapno adda ti maigatang iti makan. 34.8 milyon dagiti lugi ti mannalon ti Abra gapu iti didigra.
Nadegdegan pay ti sagsagabaen dagiti umili kangrunaanna kadagiti nasulinek a barbarangay gapu iti nakaru a militarisasyon. Segun iti kapadasan dagiti taga Malibcong ken Sallapadan, maistriktoan dagiti umili nga aggatang iti abastoda babaen kadagiti miembros ti 24th IB ti Philippine Army a nakadestino iti lugarda, gapu ta “dagitoy kanu ket supply dagiti NPA”. Malaksid iti daytoy a pammabasol dagiti soldado, malimitaran pay ti garaw dagiti umili. Dagitoy nga ar-aramiden ti 24th IB Philippine Army ket nalawag a pananglabsing iti karbengan kas tao ken komunidad. Naiget a kondinarenmi dagitoy nga aramid dagiti militar! Daytoy nga aramid ket matay nga talaga ti tattao iti bisin!
Naiget pay a kondinarenmi ti nakaru a burukratismo ken korapsyon ti gobyerno probinsiyal, karkaro dagiti pulitiko nga agtar-taray para iti eleksyon 2019. Kasanu a maidanun a sigud ti tulong kadagiti agkasapulan nga umili nu kasapulan pay laeng a mangalaka nga umuna iti permit manipud iti militar ken kapitolyo? Ti problema, pagpasapasaan ti gobyerno-probinsiyal ken militar ti mangted iti permit. Uray line agencies ti gobyerno ket kasapulan pay kanu ti permit nagapu governor’s office! Sumagmamano nga NGOs, agencies ken indibidwal ti nadismaya ken saanen a nagtuloy a nangted ti tulong kadagiti umili gapu iti kastoy a patakaran.
Mano a bulanen ti napalabas ngem agingga kadagitoy ket naruay pay laeng a biktima ti awan pay pulos naawatna a tulong manipud iti gobyerno. Karaman kadagitoy ket ti ili a Sallapadan, Lacub, Licuan-Baay, Malibcong, Tubo ken dadduma pay. Nu adda man naikkan idi kalkalpas ti bagyo ket sumagmamano laeng ken nagameran pay iti politika. Dagiti relief packs a naggapu iti national government ket maipagarup a nai-repack ken napigketan iti sticker a “JOY HELPS”. Saan kuma gameran iti politika ti aniaman nga itulong kadagiti biktima agsipud ta dagitoy ket buwis dagiti umili a rumbeng laeng nga agsubli kadakuada babaen ti serbisyo. Karbengan nga dagiti biktima ti didigra ti tulong. Daytoy a tulong ket awan kuma ti kondisyon na. Saan kuma nga parigitan pay ti gobyerno ti tattao nga mangala iti emergency shelter assistance ken daduma pay nga ayuda magapu iti ahensya ti gobyerno.
Gutigotenmi ti gobierno-probinsiyal ken national nga ipaayda ti umno ken maiyannatup a tulong kadagiti biktima ti bagyo Ompong. Kiddawenmi a mangipaay ti gobierno-probinsyal iti financial assistance kadagiti umili a nadadael ti balbalay ken taltalonda manipud iti pondo ti RA 7171 ken RA 8240. Haan kuma nga lappedan ti gobyerno daytoy NGO’s ken indibidwal nga kayat nga mang-ited ti tulong kadakami nga nakurapay.
ITED TI MAIYANNATUP A TULONG KEN SERBISYO KADAGITI UMILI!
ISARDENG TI MILITARISASYON ITI KAAW-AWAYAN!
For reference:
Rodrigo Mina, TUMAKDER- alyansa ti mannalon iti Abra, miyembro ti APIT TAKO ken Kilusang Mangbubukod ng Pilipinas
09365780135